14 اسفند 1399

وداع تلخ پرندگان مهاجر با مازندران

فصل زمستان گذرانی پرندگان مهاجر در تالاب بین‌المللی میانکاله به عنوان بزرگترین زیستگاه پرندگان در ایران به سرزمین مادری (سیبری) در حالی روزهای پایانی خود را سپری می‌کند که شیوع بیماری مرگبار بوتولیسم برای دومین سال متوالی وداع تلخی را برای این پرندگان رقم زد.

به گزارش پرسون، بیماری بوتولیسم که نوعی مسمومیت غذایی محسوب می شود برای دومین سال متوالی امسال از نهم بهمن ماه سال جاری در تالاب بین‌المللی میانکاله یکی از حدود ۷۱۴ ذخیرگاه زیست کره جهان شروع شد که نسبت به سال گذشته پنج روز دیرتر بود.

حال با گذشت ۳۳ روز از شیوع این بیماری حدود ۲۱ هزار بال از ۲۳ گونه پرندگان مهاجر تلف شدند که بیشتر آنها را فلامینگوها و چنگرها تشکیل می دهند و این تلفات همچنان نیز ادامه دارد.

گزارشات رسمی محیط‌زیست استان مازندران حاکیست که این روزها همزمان با شروع بازگشت پرندگان مهاجر از اقصی نقاط دخیرگاه‌های این خطه شمال کشور آمار تلفات نسبت به چند روز گذشته افزایش چشمگیری یافت به گونه ای که در دو روز گذشته بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ لاشه پرندگان تالاب بین المللی میانکاله از سوی محیط‌بابان استانهای مازندران و گلستان (شهرستان بندرگز) جمع آوری شدند.

براساس این گزارش شدت تلفات پرندگان در روزهای اخیر به خصوص در ۱۳ اسفندماه جاری (روز گذشته) به یکباره با رشد هشت برابر نسبت به روز قبل از آن یعنی ۱۲ اسفند رسید و این افزایش بی سابقه تلفات، جمع آوری لاشه پرندگان از سوی ماموران محیط‌بانی مستقر در تالاب را با مشکل مواجه کرد به طوری که شنیده ها حاکی از آن است جمع آوری بخشی از لاشه های این پرندگان به دلیل فرارسیدن شب و خستگی نیروهای حاضر در منطقه به روزهای آینده موکول شد.

مرگ مسافران مهاجر در سایه کم لطفی‌ها

با وجود اینکه حدود یک ماه از آغاز تلفات دست جمعی پرندگان مهاجر زمستان گذران در تالاب بین‌المللی میانکاله می گذرد، بر خلاف سال گذشته به جز مسوولان استانی محیط‌زیست و دامپزشکی، تاکنون کمتر مسوول ارشد ملی این دو سازمان برای سرکشی ، بررسی میدانی دلایل تلفات و ارایه راهکار اجرایی پیشگیرانه از این فاجعه زیست محیطی به منطقه سفر نکرد و یا حداقل سفرها به طور پنهانی و دور از نگاههای رسانه ها و خبرنگاران انجام شد تا کمتر مورد پرسش این افراد به عنوان نمایندگان افکار عمومی قرار گیرند.

به نظر می رسد امسال تلفات دست جمعی پرندگان وحشی مهاجر در تالاب بین المللی میانکاله بر خلاف سال قبل تحت شعاع ویروس کرونا قرار گرفت. درگیری استان با موج سوم همه‌گیری این ویروس که به تازگی مازندران از آن خارج شد، نیز می تواند دلیل دیگری بر کم توجهی به این مشکل زیست محیطی از ناحیه مسوولان ارشد ملی به خصوص دو سازمان درگیر محیطزیست و دامپزشکی باشد.

فقدان راهکار و تماشای مرگ مهمانان زمستانی

یکی از نیروهای محیط‌بان تالاب بین المللی میانکاله اظهار داشت: ادامه تلفات پرندگان مهاجر در این تالاب به ویژه با روند افزایشی آمار لاشه ها ، برای دومین سال متوالی روزهای سخت و دشواری را برای محیطبانان در منطقه رقم زد و بی توجهی مسوولان استانی نسبت به این فاجعه زیست محیطی خستگی ما را دو چندان کرده است.

وی که حاضر به بیان نامش نشد گفت: به نظر می رسد در سال جاری تلفات گسترده پرندگان مهاجر زمستان‌گذران در تالاب میانکاله به دلیل سرگرم شدن مسوولان استانی برای مدیریت مقابله با کرونا، تحت تاثیر این ویروس قرار گرفت و تا حد زیادی رو به فراموشی سپرده شد که این بی‌توجهی می تواند مشکلات زیست محیطی در منطقه را عمیق تر کند.

این محیط‌بان استان مازندران ادامه داد: در دو سال اخیر حدود ۱۰ درصد از مجموع پرندگان مهاجر زمستان گذران در تالاب بین المللی میانکاله بر اثر بیماری بوتولیسم تلف شدند و تاکنون صرفاً دستگاه های مسئول فقط به شناسایی علت تلفات بسنده کردند و این در حالیست که می بایست راهکار اجرایی برای پایان دادن به این فاجعه زیست محیطی حداقل برای سنوات آینده ارایه شود.

استراحتگاه مرگ

رییس اداره حیات وحش محیط‌زیست استان مازندران گفت: همزمان با شروع نیم بند بازگشت پرندگان مهاجر وحشی از تالاب ها و آبگیر و آببندان های استان مازندران به سرزمین مادری، شاهد تجمع پرندگان در تالاب میانکاله هستیم که به عنوان یکی از زیستگاههای غنی از لحاظ مواد غذایی در میانه گذرگاه مهاجرتی پرندگان مهاجر وحشی قرار دارد و این مسئله شمار تلفات را نیز افزایش داده است.

کورورس ربیعی افزود: ازدحام پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله و پرخوری آنها برای گرفتن انرژی بیشتر جهت ادامه مسیر تا زادگاهشان در سیبری باعث شد که این روزها آمار تلفات پرندگان نسبت به روزهای گذشته روند افزایشی چشمگیری داشته باشد.

وی اضافه کرد : در ۲۴ ساعت گذشته حدود ۲هزار و ۴۲۴ قطعه از لاشه های پرندگان تلف شده بر اثر بیماری بوتولیسم از داخل و اطراف تالاب میانکاله توسط محیط‌بانان جمع‌آوری شد و به دلیل افزایش تلفات، همچنان تعداد زیادی لاشه در داخل و خارج تالاب وجود دارد که جمع آوری آن به روزهای آینده موکول شد.

رییس اداره حیات وحش محیط‌زیست مازندران همچنین اظهار داشت : در شرایط فعلی زمان دقیقی نمی توان برای پایان تلفات پرندگان مهاجر متصور شد، ولی خوشبینانه ترین برآوردهای ناشی از تجربه سال گذشته نشان می دهد که با افزایش مهاجرت پرندگان مهاجر امار تلفات نیز روند کاهشی به خود بگیرند و برای رسیدن به این زمان حداقل باید تا یک هفته آینده منتظر بود.
ربیعی تنها راهکار موجود کاهش تلفات را تسریع در جمع آوری لاشه پرندگان از داخل و خارج آب برای جلوگیری از آلودگی بیشتر بیان کرد و گفت: هم اکنون این کار با تجهیزات تراکتور و تراکسور با همکاری محیط‌بابان مازندران و گلستان در حال انجام است.

وی در مورد تاثیر سرما بر کاهش تلفات پرندگان مهاجر خاطرنشان کرد: در حال حاضر سرمای هوا و شرایط نامناسب جوی برای رفتن به داخل تالاب انجام عملیات جمع آوری را به تاخیر انداخته است، ولی تاثیر بسزایی نمی تواند در کاهش تلفات داشته باشد.

تالاب بین المللی میانکاله با حدود ۴۰ هزار هکتار مساحت در شرق استان مازندران واقع است و تا اینچه برون در استان گلستان ادامه دارد. این تالاب همه ساله به خاطر داشتن ذخایر غذایی مناسب یکی از مهم ترین کانون های فرود پرندگان مهاجر در مازندران به شمار می رود. طبق آمارهای رسمی به طور میانگین سالانه بیش از ۱۳۰ تا ۱۵۰ گونه از پرندگان مهاجر و بومی با جمعیت ۱.۵ میلیون بالی از این تالاب تغذیه می کنند.

مرگ مشکوک پرندگان مهاجر تالاب میانکاله دومین سالی است که تکرار می شود. پارسال تلفات مشکوک از چهارم بهمن ماه شروع شده و تا پایان فصل مهاجرت و بازگشت پرندگان به زیستگاه اصلیشان ادامه داشت. امسال هم پیش بینی شده است که تلفات تا پایان فصل مهاجرت یعنی اواخر اسفند ماه ادامه یابد.

پارسال در مجموع بیش از ۵۳ هزار بال پرنده از ۱۳ گونه بر اثر بوتولیسم در میانکاله تلف شده بود ولی امسال پیش بینی می شود با روند افزایشی روزهای اخیر آمار تلفات به حدود ۳۰ هزار بال برسد.

منبع: ایرنا